Małżonkowie wnoszą o rozwód z różnych powodów. Czasami związek się wypalił. Czasami brakuje w nim zaufania. Zdarza się, że parę podzielą różne priorytety życiowe. Czasami też z biegiem czasu znacząco zmieniają się poglądy małżonków na fundamentalne sprawy. To istotne powody, mające wpływ na jakość relacji. Jednak samodzielnie rzadko skutkują rozwodem. Co innego, gdy okaże się, że partner ma poważne nałogi.
Przyczyny zawinione rozwodu
Przyczyny zupełnego i trwałego rozkładu pożycia między małżonkami, będącego przesłanką rozwiązania małżeństwa przez rozwód, można zaklasyfikować do jednej z 3 grup: zawinione, niezawinione oraz takie, które mogą być zawinione lub niezawinione, zależnie od okoliczności.
Do przyczyn zawinionych rozpadu małżeństwa bezsprzecznie należą agresja, zdrada, przemoc, nieetyczne postępowanie, odmowa wzajemnej pomocy, poniżanie, niewłaściwy stosunek do dzieci lub rodziny współmałżonka, bezczynny tryb życia, nadużywanie alkoholu oraz narkomania, a także uzależnienie od hazardu czy seksu.
Nałogi jako przyczyna rozwodu
Nałogi jednego z małżonków mogą być traktowane jako zawiniona przyczyna rozpadu małżeństwa. Jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego, poważne nałogi, w tym na przykład alkoholizm, prowadzą wprost do rozpadu rodziny i związku małżeńskiego. Wobec tego, trudno oczekiwać od drugiej strony trwania w pożyciu w takich okolicznościach. Sytuacja robi się jeszcze bardziej dramatyczna i skomplikowana, gdy w małżeństwie są małoletnie dzieci.
Pamiętać należy, że samo zmaganie się przez współmałżonka z nałogami nie jest jeszcze automatycznie podstawą do orzeczenia rozwodu. Jak w każdej sprawie o rozwód, sąd musi ustalić zupełny i trwały rozkład pożycia między małżonkami na poziomie emocjonalnym, fizycznym i gospodarczym.
Dowody w sprawie rozwodowej
Sprawa o rozwód ze współmałżonkiem, który ma nałogi może okazać się trudna i długotrwała. Zwłaszcza – co się często zdarza – gdy druga strona nie uważa, że nadużywa alkoholu, narkotyków czy innych używek lub nie chce rozwodu. Samo powołanie się w pozwie rozwodowym na istniejące nałogi współmałżonka nie jest wystarczające. Aby przekonać sąd, że rozwód jest konieczny i zasadny, trzeba przedstawić odpowiednie dowody.
W celu przygotowania dobrze umotywowanego pozwu rozwodowego konieczne jest zgromadzenie solidnych dowodów, świadczących o postawie współmałżonka, jego nałogach i ich negatywnym wpływie na związek małżeński w aspekcie emocjonalnym, fizycznym i ekonomicznym. Dobrze jest również wykazać podejmowane próby przeciwdziałania takiej sytuacji i brak perspektywy poprawy postawy współmałżonka. Dowodem w sprawie o rozwód może być wszystko co świadczy o trwałym i zupełnym rozpadzie małżeństwa, a w tym dokumenty potwierdzające stan zdrowia współmałżonka jeśli faktycznie zmaga się z poważnymi nałogami. A także zapisy rozmów, emaile, SMSy, zeznania świadków i inne dowody świadczące o negatywnej postawie partnera, na którą wpływ ma jego nałóg. Jeśli zdarzało się, że współmałżonek był agresywny, może do sprawy dołączyć również notatki z policyjnych interwencji.
Rozwód z orzeczeniem o winie
Jeśli – w Twojej ocenie – winę za rozpad związku małżeńskiego ponosi współmałżonek, możesz złożyć do sądu pozew o rozwód z orzeczeniem o jego wyłącznej winie. Decyzja w tym zakresie ma istotne znaczenie zarówno dla samego postępowania rozwodowego, jak i roszczeń jakie małżonkowie mogą mieć względem siebie na wypadek orzeczenia rozwodu przez sąd. Jeśli w procesie rozwodowym uda się wykazać, że tylko jeden ze współmałżonków ponosi wyłączną winę za rozpad małżeństwa, drugi może ubiegać się o przyznanie mu alimentów. Zwrócić trzeba jednak uwagę, że sąd orzeknie rozwiązanie małżeństwa przez rozwód za wyłączną winą jednego z małżonków tylko, gdy dowody bezsprzecznie na to wskazują. Sąd nie nadaje przewinieniom współmałżonków wagi. Dlatego nawet niewielki stopień zawinienia jednego z małżonków wyklucza orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy współmałżonka.
Roszczenia alimentacyjne
W przypadku stwierdzenia przez sąd wyłącznej winy jednego z małżonków w rozpadzie małżeństwa uzasadniającym rozwód, drugi małżonek może żądać zasądzenia na jego rzecz alimentów mających na celu utrzymanie po rozwodzie dotychczasowej stopy życiowej tego małżonka. Jeśli jednak sąd stwierdzi, że obie strony przyczyniły się do rozpadu związku, wówczas prawo do alimentów zachowuje wyłącznie strona, która miałaby się znaleźć w niedostatku w związku z rozwodem.
Opieka nad wspólnymi dziećmi
Orzeczenie przez sąd rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków nie ma bezpośredniego przełożenia na wykonywanie przez byłych małżonków praw rodzicielskich i opieki nad wspólnymi małoletnimi dziećmi. Fakt, że jeden z małżonków cierpi z powodu poważnych nałogów nie przekreśla również jego praw i obowiązków względem dzieci. Niemniej, dowody zebrane i fakty ustalone w sprawie rozwodowej z pewnością mogą zostać wykorzystane do podział i ustalenia warunków wykonywania tych praw i obowiązków.
